Thỏa thuận lịch sử giữa Nhật và Hàn quốc về hồ sơ “Nô lệ tình dục” – MathildeTuyetTran, France 2015 – https://mttuyet.fr

Năm 2015 có lẽ đang trên đà kết thúc với vài tin vui, đem lại hy vọng cho nhân loại, mà một trong những tin đó là một thỏa thuận giữa Séoul và Tokyo đã được ký kết về một hồ sơ chưa được giải quyết và còn đọng lại từ 70 năm nay, kể từ năm 1945, đó là hồ sơ nô lệ tình dục cho quân đội Nhật hoàng trong Đại thế chiến thế giới lần thứ hai.

Hồ sơ này làm động lòng người vì nó bảo vệ công bằng, nhân quyền và nhân đạo, vì nó nói lên sự áp bức chà đạp nhân phẩm phụ nữ và sự bóc lột thân xác con người, mà không có đạo đức hay tôn giáo nào biện minh cho nó được cả. Cưỡng hiếp phụ nữ trong chiến tranh đã được thế giới nhìn nhận đó là tội ác chiến tranh và tội ác chống lại loài người, chống lại nhân đạo.

Bức tượng tạc hình một thiếu nữ Hàn quốc trẻ tuổi trong trang phục truyền thống để tưởng niệm những phụ nữ Nam Hàn nạn nhân nô lệ tình dục của quân đội Nhật hoàng trong Đại chiến thế giới lần thứ hai, có sự tham dự của những nạn nhân còn sống sót (áo vàng) đang kỷ niệm 1.000 tuần lễ biểu tình trước đại sứ quán Nhật bản tại Seoul, ngày 14-12-2011. Photo: AFP PHOTO/JUNG YEON-JE

Thỏa thuận giữa Hàn quốc và Nhật bản, đại diện bởi hai vị bộ trưởng bộ Ngoại giao, ông Yun Byung-Se (Hàn quốc) và ông Fumio Kishida (Nhật bản) đã được ký kết vào ngày thứ hai 28-12-2015 tại thủ đô Séoul của Hàn quốc. Trong bản thỏa thuận lịch sử này của ngày thứ hai 28-12-2015, nước Nhật “xin lỗi chân thành” và đề nghị bồi thường 7,5 triệu euros (1 tỷ yens Nhật) cho 46 nạn nhân nô lệ tình dục còn sống sót tại Nam Hàn. Ông Fumio Kishida tuyên bố “Thủ tướng Nhật gửi đến những nạn nhân lời xin lỗi và niềm ân hận sâu thẳm nhất từ trái tim của ông. Chính sách “phụ nữ trợ lý” đã hiện hữu với sự liên lụy của quân đội Nhật…, và chính phủ Nhật hoàn toàn ý thức về trách nhiệm của mình.”
Ngược lại, phía chính phủ Nam Hàn cam kết sẽ cho di dời bức tượng tưởng niêm những nạn nhân nô lệ tình dục đã chết, hiện đang đặt trước đại sứ quán Nhật bản tại Séoul.

Sau khi thỏa thuận trên đã được ký kết, thủ tướng Nhật Shinzo Abe tuyên bố “Chúng tôi không cho phép vấn đề này sẽ còn được truyền lại cho các thế hệ sau…Kể từ bây giờ, nước Nhật và nước Nam Hàn sẽ đi vào một kỷ nguyên mới.”
Bà tổng thống Nam Hàn Park Geun-hye cũng tuyên bố là “Cố gắng của hai chính phủ để đạt đến một thỏa hiệp sẽ đem đến một sự hợp tác chặt chẽ hơn để xây dựng một quan hệ tin tưởng của cả hai bên và những mối giao tiếp mới.” Bà cho rằng, hồ sơ nô lệ tình dục đã là một cản trở lớn nhất trong việc giải tỏa quan hệ song phương giữa hai nước.

Tuy nhiên một số tiếng nói chỉ trích về thỏa thuận đó cũng nổi lên. Như có tiếng nói cho rằng, đây chỉ là thỏa thuận của hai chính phủ, không phải của hai dân tộc, hai xã hội, vấn đề còn lại là xã hội Hàn quốc có chấp nhận thỏa thuận này hay không, vì không có sự tham dự của chính những nạn nhân còn sống sót. Họ cho rằng Nhà Trắng đã gây áp lực lên bà tổng thống Nam Hàn Park Geun-hye để giảm thiểu yêu cầu của Nam Hàn trong vấn đề này đối với Nhật Bản.
Phía Mỹ thì họ chào đón thỏa thuận đã đạt được, vì nước Mỹ đang cần có một sự liên kết giữa Nam Hàn và Nhật trong vấn đề tranh chấp ở Biển Đông, mà cụ thể là cho đến giờ một hiệp ước về trao đổi thông tin quân sự giữa hai nước này vì thế mà bị cản trở, không được ký kết, nên Mỹ phải đóng vai trò trung gian.

Nước Nhật đã chiếm đóng Hàn quốc kể từ năm 1910 cho đến năm 1945. Riêng trong giai đoạn Đại chiến thế giới lần thứ hai, quân đội Nhật Bản đã bắt cóc, giam giữ khoảng 200.000 thiếu nữ, đa số còn là vị thành niên làm nô lệ tình dục cho quân lính Nhật.

Những người phụ nữ nô lệ tình dục phải phục vụ cho tất cả mọi người lính Nhật theo các mệnh lệnh bắt buộc của quân đội Nhật hoàng Hiro-Hito: trong trật tự, vệ sinh và kỷ luật. Đa số những người phụ nữ này thuộc quốc gia Nam Hàn, nhưng cũng có phụ nữ Trung hoa, Đài Loan, Phi Luật Tân, Nam Dương, Việt Nam…, những nơi bị quân đội Nhật chiếm đóng trong thời gian Đại chiến thứ hai 1939-1945. Nhà sử học Trung hoa Su Zhiliang cho rằng con số phụ nữ nạn nhân lên đến 360.000 – 410.000 người, và trong số này có 200.000 phụ nữ Trung hoa và 142.000 phụ nữ Hàn quốc.

Một trong những nạn nhân còn sống sót, bà Kim Bok Dong, con của một người nông dân, năm nay 86 tuổi, kể lại rằng bà bị quân đội Nhật bắt từ năm mới có 14 tuổi, bà phải theo quân đội Nhật di chuyển đến tất cả những nơi họ đóng quân. Trong mỗi nơi quân Nhật đóng quân có một “trung tâm giải khuây”, nơi mà quân lính Nhật đến “giải khuây” khi được cấp trên cho phép. Mỗi phụ nữ nô lệ tình dục được “nghỉ” hai ngày trong tháng, nhưng họ phải “phục vụ” vô điều kiện bất kể thời gian, không còn biết thời gian là gì, và bao nhiêu lần trong ngày, trong đêm.

Phụ nữ bị bắt làm nô lệ tình dục trong các trại lính Nhật. Ảnh: 24 heures – Capture d’écran

Bà Gong Jeong Yup, năm nay đã 92 tuổi, kể lại rằng, tôi chỉ đoán được những ngày chủ nhật vì trong những ngày ấy quân lính đến “thư giãn, giải khuây, trợ lý” nườm nượp. Có lần, trong ngày, tôi đã phải chịu đựng 27 người lính, không cần phải đứng dậy nữa. Chế độ nô lệ tình dục đã được quân đội Nhật hoàng đặt ra vào năm 1937, ngay sau ngày xảy ra cuộc thảm sát tại Nankin, trong mục đích bắt buộc dân chúng các nước bị chiếm đóng phải “tôn trọng” quân đội Nhật hoàng, mà họ muốn biến những cuộc hãm hiếp tập thể trở thành những “dịch vụ” bắt buộc theo lệnh và kỷ luật của họ.

Bà Kim Bok Dong hoàn toàn bị phong tỏa tin tức, nên không biết là chiến tranh thứ hai đã chấm dứt năm 1945. Bà kể, một hôm, bà thấy quân lính Nhật sửa soạn hành trang, rồi đột nhiên quân đội Mỹ vào doanh trại. Bà được trở về quê hương vào năm 22 tuổi, sau 8 năm trời bị bắt giữ làm nô lệ tình dục, với một số phận đau thương. Thảm cảnh nô lệ tình dục đã khiến cho bà, như những người phụ nữ đồng cảnh, không thể có con được nữa và phải sống cô đơn suốt đời trong xã hội còn nặng về đạo lý truyền thống sau chiến tranh.

Sự kiện nô lệ tình dục đã luôn luôn hiện hữu một cách căng thẳng ngầm trong quan hệ giữa Séoul và Tokyo. Tokyo luôn luôn từ chối trách nhiệm, cho rằng đó là hậu quả của thời đại thực dân đế quốc và đã được giải quyết trong một thỏa thuận song phương vào năm 1965, và giữ chủ đề này một cách “bí mật” không thông tin đại chúng cho dân theo dõi. Nhất là thế lực cánh hữu tại Nhật lo ngại gây ảnh hưởng xấu cho quá khứ của Nhật hoàng, đã tìm cách ngăn chặn một cuộc triển lãm về chủ đề nô lệ tình dục tổ chức bởi Nikon tại Tokyo.

Chính phủ Nhật bản đã nhiều lần yêu cầu và kiểm soát hủy bỏ những đoạn viết về chủ đề nô lệ tình dục của quân đội Nhật. Gần đây, Tokyo cũng yêu cầu một nhà xuất bản sách giáo khoa tại Mỹ xóa bỏ những đoạn trong sách sử của Hoa kỳ, cuốn « Traditions & Encounters : A Global Perspective on the past », xuất bản bởi McGraw-Hill, trong đó có đoạn viết về chế độ nô lệ tình dục của quân đội Nhật hoàng. Bộ ngoại giao Nhật Bản cho rằng đây là một sự nhầm lẫn và một phong cách diễn tả xung khắc về quan điểm của Nhật trên câu hỏi về những người “phụ nữ trợ lý” (femme de réconfort), không phải là nô lệ tình dục (esclaves sexuelles). Họ cho rằng đó là những phụ nữ mãi dâm chuyên nghiệp, không phải là những người phụ nữ bình thường bị bắt buộc cung phụng thỏa mãn sinh lý cho quân đội Nhật. Điều mà nhà xuất bản McGraw-Hill từ chối vì đó là những sự thật lịch sử.

Phụ nữ Hàn quốc biểu tình đòi khôi phục lại danh dự và nhân phẩm cho nạn nhân, cho tổ quốc của họ liên tục từ năm 1992 cho đến nay. Hàng tuần đều có biểu tình ôn hòa của phụ nữ trước đại sứ quán Nhật bản tại Seoul – Photo: Le Figaro

Ngày 01-03-2015 chủ tịch Hàn quốc Lee Myung-bak công bố quyết định là hồ sơ nô lệ tình dục là điều kiện để giải tỏa mối quan hệ giữa hai quốc gia Nam Hàn và Nhật Bản. Các nhà ngoại giao và các tổ chức quốc tế gây sức ép vì họ lo ngại rằng hồ sơ nô lệ tình dục sẽ bị dìm vào quên lãng theo thời gian và nhất là khi những nhân chứng còn sống sót sẽ chết dần. Trong số hơn 200.000 người phụ nữ nô lệ tình dục cho quân đội Nhật hoàng trong khoảng thời gian từ năm 1937 cho đến năm 1945 (8 năm ròng rã), hiện nay chỉ còn có 46 người còn sống tại Hàn quốc. Những nạn nhân như bà Kim Bok Dong, dù đã 86 tuổi, vẫn dai dẳng và kiên trì chiến đấu cho danh dự của bản thân và danh dự của tổ quốc, thường xuyên tham gia những cuộc biểu tình trước đại sứ quán Nhật bản tại Séoul. Họ, khoảng hơn 100 người cương quyết tranh đấu cho lẽ phải và nhân đạo, kiên trì hàng tuần, cứ mỗi thứ tư, đến trước đại sứ quán Nhật bản biểu tình, như thế kể từ năm 1992 đến nay!

Bà Yong-Soo-Lee, 86 tuổi, đã bị bắt làm nô lệ tình dục cho quân lính Nhật hoàng. Ảnh: Le Figaro, số ngày 30-12-2015

PS (31-12-2015): Thỏa thuận Nhật-Hàn nói trên không được sự đồng thuận của nhiều phía. Ngoài phụ nữ Hàn quốc thì sự hy sinh của phụ nữ của những quốc gia khác không được nói đến, không được xin lỗi và cũng không được bồi thường. Lời xin lỗi của Nhật còn là một lời xin lỗi có giới hạn và né tránh. Bà Lee Yong Soo, một trong những nạn nhân nô lệ tình dục, năm nay đã 86 tuổi, nói là “cuộc đấu tranh vẫn tiếp diễn” vì hai lý do, Nhật đề nghị một số tiền với tư cách là để “giúp đỡ” cho các nạn nhân còn sống, nhưng không phải để “bồi thường” cho một tội ác nhân bản của họ, và, những người phụ nữ nô lệ tình dục đã chết thì không được gì cả, cả về tinh thần lẫn vật chất.

(Khi viết những dòng này, tôi không khỏi nghĩ đến số phận của một số phụ nữ Việt Nam đi làm dâu tại Hàn quốc đã gây sóng gió trên báo chí trước đây.) MTT

Tư liệu tham khảo:
1) Lucile Quillet, Le Japon veut supprimer la trace des femmes esclaves sexuelles durant la Seconde Guerre Mondiale, Le Figaro 20-01-2015
2) Sébastien Falletti, L’Ultime combat des “femmes de réconfort” coréennes, Le Figaro 06-07-2012
3) Mathilde Golla, Accord entre Séoul et Tokyo sur les esclaves sexuelles de la Seconde Guerre Mondiale, Le Figaro 28-12-2015
4) Elise Barthet, Seoul dénonce une provocation de Shinzo Abe, Le Monde 15-05-2013
5) 24 heures, 29-12-2015, Accord «historique» sur les «femmes de réconfort»